Με χορήγηση φαρμάκων
Ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ζευγαριών που δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν παιδί με φυσιολογικές διαδικασίες ή με ήπιες μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής καταφεύγουν στην μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης με χορήγηση φαρμάκων.
Η φιλοσοφία της εξωσωματικής γονιμοποίησης στηρίζεται στον εξής φυσιολογικό μηχανισμό: Γύρω στην 5η με 6η ημέρα του κύκλου όλα τα ωοθυλάκια θυσιάζονται ορμονικά και ανατομικά ώστε να επιτραπεί σε ένα μόνο από αυτά να συνεχίσει την ωρίμανση του μέχρι την ωορρηξία.
Ο σκοπός της εξωσωματικής είναι η χορήγηση των ουσιών που φυσιολογικά παράγονται στο σώμα σε μεγαλύτερες δόσεις έτσι ώστε να μην χρειαστεί να θυσιαστούν τα ωοθυλάκια της ομάδας που αναφέραμε αλλά όλα μαζί να προχωρήσουν προς την ωρίμανση.
Πότε όμως συστήνεται σε ένα ζευγάρι να καταφύγει σε εξωσωματική γονιμοποίηση;
Οι πιο συχνές περιπτώσεις περιλαμβάνουν:
- απόφραξη σαλπίγγων
- σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- ενδομητρίωση
- αυξημένη αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας
- διάγνωση για ανεξήγητη υπογονιμότητα
- κακές παράμετροι σπέρματος (αριθμός, κινητικότητα, μορφολογία)
Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορα στάδια. Τόσο η τεχνική γονιμοποίησης (conventional IVF, ICSI) όσο και τα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών διαφέρουν από κλινική σε κλινική, ωστόσο σε κάθε περίπτωση επιλέγεται ο κατάλληλος συνδυασμός αυτών που θα δώσουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Ποια είναι τα βασικά στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης;
Καταστολή παραγωγής ορμονών
Στην αρχή της ο γιατρός δίνει στη σύζυγο φάρμακα που έχουν ως σκοπό το μπλοκάρισμα παραγωγής ορμονών που εκκρίνονται φυσιολογικά σε κάθε μηνιαίο κύκλο. Έτσι δίνεται η δυνατότητα χορήγησης εξωγενώς ορμονών για ελεγχόμενη παραγωγή ωαρίων.
Τεχνική διέγερση των ωοθηκών
Η διέγερση των ωοθηκών γίνεται με τις λεγόμενες υποφυσιακές γοναδοτροπίνες. Τα φάρμακα που περιέχουν αυτές τις ορμόνες έχουν ως σκοπό την ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών για παραγωγή πολλαπλών ωοθυλακίων άρα και ωαρίων. Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών και τα αποτελέσματα τους ελέγχονται παρακολουθώντας δυο παραμέτρους:
- την αύξηση του μεγέθους του ωοθυλακίου με συχνό υπερηχογραφικό έλεγχο και
- με την παρακολούθηση μιας ορμόνης από το αίμα που ονομάζεται οιστραδιόλη.
Παρακολούθηση και ωρίμανση ωοθυλακίων
Όταν τα ωοθυλάκια έχουν αναπτυχθεί αρκετά και τα επίπεδα των οιστρογόνων έχουν ανέλθει σε ικανοποιητικά επίπεδα τότε διακόπτονται τα χορηγούμενα φάρμακα και χορηγείται μια άλλη ουσία η β-χοριακή γονοδοτροπίνη σε συγκεκριμένη ώρα που σκοπό έχει την ωρίμανση των ωαρίων. 36-38 ώρες μετά η γυναίκα προσέρχεται στο κέντρο IVF για την λήψη των ωαρίων.
Συλλογή ωαρίων – ωοληψία
Η συλλογή των ωαρίων είναι μια εύκολη διαδικασία η οποία γίνεται υπό ελαφρά νάρκωση. Διαρκεί περίπου 10-30 λεπτά ανάλογα με τον αριθμό των ωαρίων. Μέσω υπερήχου και μιας λεπτής βελόνας πραγματοποιείται παρακέντηση των ωοθυλακίων και αναρρόφηση του ωοθυλακικού υγρού μαζί με το ωάριο. Το ωάριο ανιχνεύεται, απομονώνεται από τα υπόλοιπα κύτταρα του ωοθυλακικού υγρού και διατηρείται σε κατάλληλες συνθήκες μέχρι την γονιμοποίηση. Η γυναίκα εντός μιας ώρας και εφόσον θα έχει συνέλθει από την ελαφριά ζάλη της αναισθησίας μπορεί να αποχωρήσει. Το πιο επώδυνο κομμάτι της εξωσωματικής έχει ολοκληρωθεί.
Λήψη σπέρματος
Αφού πραγματοποιηθεί η διαδικασία της ωοληψίας ο σύζυγος παραδίδει το σπέρμα στο εργαστήριο για να επεξεργασθεί και να ετοιμασθεί για την επικείμενη γονιμοποίηση των ωαρίων. Η συλλογή του δείγματος μπορεί να γίνει είτε στο εργαστήριο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο είτε στο σπίτι και να παραδοθεί εντός μίας ώρας. Εναλλακτικά και για συγκεκριμένους μόνο λόγους ο σύζυγος μπορεί να δώσει δείγμα τις προηγούμενες ημέρες της ωοληψίας και να κρυοσυντηρηθεί (εφόσον αυτό είναι δυνατό). Την ημέρα της ωοληψίας πραγματοποιείται η απόψυξη και η χρησιμοποίηση του δείγματος.
Σύζευξη ωαρίου – σπερματοζωαρίου – γονιμοποίηση
Η γονιμοποίηση των ωαρίων πραγματοποιείται στο εργαστήριο από άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό. Την ημέρα της ωοληψίας πραγματοποιείται η γονιμοποίηση των ωαρίων με τα σπερματοζωάρια του συζύγου ή εναλλακτικά δότη εφόσον το ζευγάρι έχει ενημερωθεί και έχει αποφασίσει ώστε να γίνει αυτό. Μετά από περίπου 18 ώρες θα γνωρίζετε πόσα ωάρια έχουν γονιμοποιηθεί.